Hierboven staan drie inleidende stappen (in de groene blokken), alvorens de inhoudelijke stappen in beeld te brengen (de drie fases). De gebruiker heeft de keuze waar ze willen beginnen, maar voor een goede opstart, is het doornemen van het blok van de Inleiding en WEconomy Transitiecanvas aan te raden om bekend te raken met de inhoud. Vervolgens is het handig om de Aanpak door te nemen, waarin verschillende werkwijzen worden geschetst, en alle resources op een rij staan.

De daarop volgende drie blokken bestaan uit de materie van het werkboek (in de vorm van fases en bouwstenen).

We staan in deze maatschappij voor meerdere fundamentele uitdagingen. Hier worden deze gebundeld tot vier vraagstukken: duurzaamheid, circulariteit, leefbaarheid en biodiversiteit. Deze vraagstukken zijn nauw met elkaar verbonden. Werken aan transitie betekent bewust en programmatisch over een langere periode een bijdrage leveren aan het oplossen van deze vraagstukken.

De aard van de vraagstukken is zodanig dat geen enkele organisatie, geen enkel burgerinitiatief of beleid deze zelfstandig kan oplossen. De aard en de omvang vragen om nieuwe vormen van samenwerken, om anders organiseren, om collectieve actie. Niet meer met een focus op ‘losse’ organisatorische entiteiten, maar een focus op het geheel, op de collectiviteit, op het systeem.

Dat brengt een lastige uitdaging met zich mee. Immers, ons huidige sociale en economische systeem neemt ‘de’ organisatie als uitgangspunt en niet het samenwerken. Toch zal het fundamenteel anders moeten. Dat desondanks toch vormgeven is de uitdaging, ook al kan het nog wel decennia duren voordat we een echte transitie gerealiseerd hebben.

Aan de totstandkoming van het werkboek is door een groot aantal mensen bijgedragen. Er zijn elf workshops door heel Nederland georganiseerd met bijna honderd deelnemers. De reviewers van eerdere versies van dit werkboek hebben met hun constructieve opmerkingen de insteek en teksten aangescherpt. We zijn hen allen zeer erkentelijk voor hun bijdragen. Dank gaat ook uit naar de opdrachtgevers: het Ministerie van Economische Zaken, ClickNL en Circonnect.

We wensen eenieder die deze aanpak gaat gebruiken veel doorzettingsvermogen, de nodige humor en af en toe rust.