Tips voor gebruik

Je kan het Business Model Template zelf invullen, maar het is vaak effectiever als je dit samen met anderen doet, bijvoorbeeld met collega's, partners of experts in je domein. Het template is ontworpen als iteratief proces. Je kunt op elk moment weer stappen terugzetten en bepaalde fasen opnieuw doorlopen als je al doende tot nieuwe inzichten bent gekomen.

Print de template van het Business Model Template groot uit om te gebruiken in een brainstorm. Gebruik Post-its om iets in het template te schrijven of schetsen. Zo kun je er gemakkelijk iets bij zetten of iets verplaatsen indien nodig.

Kijk vooral ook eens naar de onlineversie van het Business Model Template om jouw duurzame businessmodel online uit te werken. Daar vind je ook meer voorbeelden.

Gebruik van de tool

Het Business Model Template is opgebouwd uit drie fases met in totaal tien bouwstenen die samen jouw duurzame businessmodel beschrijven.

Definitiefase

Je begint in de definitiefase met uitwerken van wat je gaat doen.

Aanleiding en Context: De bouwsteen ‘Aanleiding en context’ draait om de probleemformulering. Wat is er aan de hand, en in welke context speelt dit?

Droom: Bij ‘Droom’ beschrijf je het doel, hetgeen je zou willen bereiken of hoe je het verschil wilt maken.

Propositie: Bij ‘Propositie’ beschrijf je welke waarde je wilt bieden of creëren en voor welke doelgroep.

Ontwerpfase

In de ontwerpfase beschrijf je hoe je de propositie gaat realiseren en wat daarvoor nodig is.

Type Business Model: Met ‘Type Business Model’ kies je voor een van de drie types duurzaam businessmodel: platform, circulair of community businessmodel.

Partijen: Bij ‘Partijen’ gaat het over de betrokken organisaties, burgers of overheden en de vormen van  samenwerking. Maak een stakeholderanalyse om de partijen met invloed op het businessmodel in kaart te brengen (zie hiervoor ook de tool Partnerradar).

Strategie: Bij ‘Strategie’ bepaal je langs welke route de propositie het beste te realiseren is, gegeven de omgevingsfactoren. Denk aan een van de zes strategieën: eco-efficientie, verdienstelijking, gebruiks-optimalisatie, levensduur verlenging, cascadering of community building.

Kernactiviteiten: In deze bouwsteen bepaal je welke ‘kernactiviteiten’ je gaat uitvoeren. Deze moeten aansluiten bij de gekozen strategie en droom en passen binnen de context.

Externe toets: De ‘Externe toets’ is bedoeld om je ontwerp te bespreken met mensen van buiten. Voor advies, om het wetgevend kader te controleren of om onvoorziene impact te onderzoeken. Na deze fase kan het zijn dat je jouw ontwerp moet bijstellen.

Resultaatfase

In de resultaatfase ga je na wat de impact is van je businessmodel en welke transacties daarbij horen.

Impact: Bij ‘Impact’ gaat het om de positieve en negatieve gevolgen van je businessmodel in brede zin. In deze bouwsteen kies je relevante indicatoren om die impact inzichtelijk te maken en bekijk je hoe je de indicatoren praktisch meetbaar kunt maken.

Transactievorm: Bij ‘Transactievorm’ gaat het om transacties of uitwisselingen tussen partijen. Hier bepaal je welke transactievormen nodig of passend zijn. Je kunt beginnen met het uitwerken van de financiële transacties. Maar het is belangrijk om ook open te staan voor andere transactievormen gerelateerd aan uitwisseling van diensten, materialen of kennis.

Achtergrond

Het Business Model Template is beschreven in het werkboek “Duurzaam organiseren, Template voor het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen” Jonker, J. & Faber, N. (2020). Dit werkboek is gratis te downloaden  via https://businessmodellab.nl/tools/boekduurzaamorganiseren. Het boek wordt ondersteund met een gratis toegankelijke Massive Open Online Course (MOOC) vanaf September 2021 via https://businessmodellab.nl/tools/MOOC--Organizing-for-Sustainability.